In fiscale zin moet er altijd goed op gelet worden of de rente wel aftrekbaar is. Dit speelt met name in overnamesituaties die namelijk doorgaans gepaard gaan met een forse financiering. De daarmee verband houdende rente is dan ook vaak een post van betekenis.
Hieronder zal ik eerst summier wat situaties aanstippen waarin de renteaftrek een probleem kan zijn en ik zal eindigen met een voorbeeld van een situatie waarbij tussen de partijen rente overeen was gekomen maar de rechter toch oordeelde dat er geen sprake was van rente.
Wettelijke beperkingen rente-aftrek
Fiscaal is de rente niet altijd aftrekbaar in het geval die wordt betaald door een vennootschap (B.V.) in verband met de financiering van de overname van een andere vennootschap. Bij de opzet van een overname-structuur moet daar natuurlijk terdege rekening mee gehouden worden. Het is in het kader van dit artikel ondoenlijk om zelfs in het kort al de wettelijke beperkingen te omschrijven.
Wél kan worden aangegeven dat de renteaftrekbeperking zich in zijn algemeen voordoet als er sprake is van hoge financieringen, financieringen (of zekerheidsstellingen) of bedrijfsovernames via verbonden partijen en als vennootschappen in belastingparadijzen (al dan niet direct) betrokken zijn bij de financiering.
Beperkingen omdat er geen sprake is van een (zakelijke) lening
Bij het beoordelen van de vraag of rente fiscaal aftrekbaar zal zijn zal ook altijd goed gelet moeten worden op een mogelijke stelling van de belastingdienst dat iets civielrechtelijk wel als een lening valt aan te merken maar dat fiscaal niet het geval is. Tot voor kort ging het daarbij enkel om min of meer duidelijke situaties waarbij vermogen civielrechtelijk als lening werd verschaft maar waarbij het duidelijk was dat dit enkel gebeurde omdat de leninggever ook aandeelhouder was.
In fiscale zin wordt er dan gesproken over informeel kapitaal met als consequentie dat de lening wordt aangemerkt als eigen vermogen (en dus de daarop betaalde rente niet aftrekbaar is). Tegenwoordig is er sprake van een soort tussencategorie, namelijk de onzakelijke lening, waarbij de fiscale behandeling van de rente ook onzeker is.
Rente is geen rente
Een casus uit de fiscale jurisprudentie die met name in de overnamepraktijk aandacht verdient omdat die nog al eens voorkomt is de volgende. Partijen (beide vennootschappen) spraken af dat als zij overeenstemming zouden bereiken over een aandelenprijs dat die per 1 januari van het jaar zou gelden en dat voor de periode van 1 januari tot het moment van de overdracht een rente berekend zou worden van 6% op jaarbasis.
De koopprijs van bijvoorbeeld 1 miljoen euro werd op 1 juli definitief afgesproken dus werd er 1 miljoen euro betaald en 30.000 euro rente. Omdat de koopschuld echter pas op 1 juli ontstaat zal fiscaal de koopprijs 1.030.000 euro bedragen en is er geen rente (niet belast en niet aftrekbaar).
Het is in bedrijfsovernamesituaties erg gevaarlijk om zonder raadplegen van een fiscalist te veronderstellen dat rente altijd aftrekbaar (of belast) is.
